1
دانشجوی دکتری گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، واحد تبریز، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران
2
استادیار، گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه ازاد اسلامی، تبریز، ایران
چکیده
هدف اصلی ازاین پژوهش، آینده‌پژوهی پارادایم مدیریت شهری پساکرونایی با تأکید بر تاب‌آوری شهری در کلانشهر تهران بود. بدین منظور، پیشرانها و ارتباطات بین آنها تجزیه و تحلیل و رتبه‌بندی گردید. این پژوهش ازلحاظ هدف، توسعه‌ای-کاربردی و به لحاظ ماهیت توصیفی-تحلیلی می‌باشد. در تحقیق حاضر ابتدا با مروری بر ادبیات نظری و سپس با استفاده از نظرات خبرگان و کارشناسان(40نفر) به صورت دلفی مهمترین پیشرانها استخراج شد. برای تحلیل تأثیرات متقاطع پیشرانها، و تعیین میزان تأثیرگذاری و اثرپذیری هریک ازپیشرانها به صورت مستقیم و غیرمستقیم، ازنرم‌افزار میک مک استفاده شد. تعداد 74 پیشران در 8 بعد کلی(اقتصاد شهری، اجتماعی، زیست‌محیطی ومحیط‌شهری، کالبدی و زیرساخت شهری، مدیریتی و نهادهای شهری، امنیت شهری، سیاست و حکمروایی، فردی-روانشناختی) شناسایی شدکه درمجموع 5402 مورد ازکل روابط بین پیشرانها، دارای ارزش اثرات متقاطع بودند. خروجی ماتریس متقاطع ماتریس تأثیرات مستقیم(MDI) بیشترین تأثیرگذاری در بین پیشرانها در راستای مدیریت تاب‌آوری کلانشهر تهران در پساکرونا مربوط به حوزه مدیریتی، اجتماعی-مشارکتی و بنیادهای اقتصادی به ترتیب«مدیریت یکپارچه شهری»، «میزان مشارکت شهروندان و نهادهای مردمی برای مقابله با بحران»، «میزان تورم»، «میزان اعتماد شهروندان به مسئولین و مدیران شهری»، «افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در کلانشهرتهران (سرمایه‌گذاری‌های داخلی و خارجی) برای بازساخت فضاها و زیرساختهای شهری»،«توجه و افزایش هزینه‌کرد تحقیق و توسعه کسب و کارهای دانش‌بنیان»، «زیرساختهای شهرالکترونیک»، «مسئولیت‌پذیری وپاسخگویی مدیران شهری در قبل کارکرد مدیریتی خود»، «حاشیه‌نشینی و ساماندهی آن»، «مسکن ودسترسی به آن(خرید یا اجاره‌بها)»، «مهاجرت(نخبگان، پزشکان ومتخصصین و...)» بود. خروجی محاسبات نشان داد 15 پیشران جزو پیشرانهای تأثیرگذار؛ 5 پیشران،دووجهی؛ تعداد 6 پیشران، تأثیرپذیر؛ تعداد 8 پیشران، مستقل و تعداد 40 پیشران جزو پیشرانهای تنظیمی بود. بر اساس تحلیل نوع پراکنش پیشرانها و تاثیرگذاری مستقیم پیشرانها بر یکدیگر، سیستم تاب‌آوری کلانشهرتهران، ناپایدار بوده و سناریوهای آتی برای تاب‌آوری کلانشهر تهران، می‌بایست روی عوامل کلیدی پایه‌ای صورت گیرد